Abdülhamid’in Kurtlarla Dansı – Pekin Hamidiye Üniversitesi

İhsan Süreyya Sırma’nın Fransa Dış İşleri Bakanlığı Arşivlerinin “Çin Dosyası”nda tespit ettiği belgelerden öğreniyoruz ki, Çinli Müslümanlar eğitim düzeylerinin ve eğitim yatırımlarının gayet düşük bir düzeyde olduğundan şikayetle, Sultan Abdulhamid’den yardım isterler. Üniversite ayarında bir okul yapsanız; biz burada gençliğimizi okutsak, kaliteli, dünya bilgileriyle mücehhez insanlar yetişse diye talepte bulunurlar. Abdulhamid de bu talebi olumlu karşılar, çalışmalara başlanır. Ve 1908 yılı başlarında Pekin’de Hamidiye Üniversitesi açılarak eğitime başlar.

O yıllarda ait bir Osmanlı’nın kaleminden çıkmış aşağıda tercümesini verdiğimiz Fransızca metin, açılış törenindeki hissiyatı şu veciz cümlelerle aktarıyordu:

Çin’de yaşayan bütün Müslümanlar, yalnız Padişahımızdan bahsetmekte ve ona karşı övgülerde bulunmaktadırlar. Camilerde, onun adının zikrediliği her seferde, müminlerin yüzünü nurlandıran ruhani bir saadet ve sevinç aksi farkedilir. Diğer Çinlilere nazaran Çin Müslümanları daha çalışkan ve daha çok gelişme ve fazilet taraftarıdırlar…

Sadece Pekin’de 38 tane cami vardır. Binlerce Müslüman günde beş defa ibadetlerini yapmak ve Halife’ye dua etmek için bu camilere gelirler. Cuma günleri, Arapça okunan hutbeler, Pekin Müftüsü ve diğer din adamları tarafından Çin diline tercüme edilir…

Her caminin büyük bir medresesi vardır. İslami eğitimle gerçekleştirilen gelişmeyi kanıtlamak için, bu müesseseler birer delil olarak gösterilebilir. Bir müddet önce de, bu tesislerin dışında, yeniden büyük bir müessese kuruldu ki, Padişahımızın ismini vererek, “Pekin Hamidiye Üniversitesi” diye adlandırdılar.

Bu tesisin temelinin atıldığı gün binlerce Çinli mümin, Sultan Hazretleri için Hak Tea’ala’ya dua ve niyazda bulundular. Çinlilerin, bu yeni müesseseyi bizim şanlı Padişahımızın adıyla adlandırma arzuları, her türlü övgüye şayandır. İnşaat tamamlandığı için, geçtiğimiz günlerde de açılış merasimi yapıldı.

O gün Pekin Müftüsü, çok sayıda ulema ve binlerce mümin bu bayrama iştirak ettiler.

Merasimin sonunda, Arapça bir konuşma yapıldı ve Padişahımız için dua okundu. Konuşma ve dua, Müftü tarafından Çinceye tercüme edilerek Müslümanlara tebliğ edildi. Müslümanların çoğu sevinçlerinden ağlıyordu. Müslüman Çinliler, diğer Çinlilere benzemiyorlar; onlar, büyük bir dini bağla birbirlerine bağlı olup, şerefli ve iyi kimselerdir. Bizim dini lisanımız olan Arapça’nın belagat ve tatlılığı, müessesenin kapısına çekilmiş olan Osmanlı Bayrağının şanı, bu ince kalpli insanları heyecanlandırmaya ve göz yaşlarını tahrik etmeye yetiyor.

[Kaynak: Mustafa ARMAĞAN’nın kaleminden Abdülhamid’in Kurtlarla Dansı 27. Baskı Sayfa 144-145]

II. Abdülhamid döneminde dünya üzerinde ulaşılmadık Müslüman coğrafya kalmamıştı neredeyse. Abdülhamid Han, bir taraftan Osmanlı’yı yeniden imar etmiş, diğer taraftan Filipinler’e kadar uzanıp Müslümanların sıkıntılarını gidermişti.

Pekin’de 1908’de kurdurduğu ve hâlâ ayaktaki Hamidiye Üniversitesi onun Çin’e vurduğu mühürdü. Aksiyon dergisi, Hamidiye Üniversitesi’nin bilinmeyen hikâyesini yazdı… İşte, güncel fotoğraflar ve görüntülerle binlerce kilometre uzaklıktaki asırlık Osmanlı üniversitesinin hikâyesi…